بررسی رویکرد نهادگرا در علم اقتصاد و امکان کاربرد آن در ایران

چکیده پرسش اصلی در این رساله این است که: نهادگرایی در علم اقتصاد به چه ویژگی هایی ممتاز است و تفاوت آن با رویکردهای مطرح پیشین چیست؟ این رساله از چهار فصل تشکیل شده است. در فصل اول به بررسی اجمالی و مرور کلی جامعه آمریکا - خاستگاه نهادگرایان - در دهه های واپسین سده نوزدهم میلادی خواهیم پرداخت. این بررسی از آن جهت مفید است که دلایل شوریدن نهادگرایان بر اقتصاد دانان کلاسیک و نئوکلاسیک را با ارجاع به واقعیت های عینی جامعه آمریکایی واضح تر خواهد کرد. همچنین صورت بندی واقعیت اقتصادی در ذهنیت نهادگرایان را توجیه خواهد نمود. در این فصل به مسائلی همچون شکل گیری انحصارات ، تعامل سیاست و اقتصاد، نمودهای روانشناختی و نیز فرهنگی رفتار اقتصادی و ... اشاره خواهد شد. در دومین فصل به سراغ فضای مطالعاتی و جریانهای علمی مقارن مکتب نهادگرا خواهیم رفت. فصل سوم به شاخص های نهادگرایی در بدو پیدایش راجع خواهد بود و از آنجا که بسیاری از نویسندگان نهادگرایی را هنوز به عنوان یک مکتب قبول ندارند و آن را جرقه هایی جدا از هم می دانند صرفا به بازنمایی و شرح شاخص های اولیه نهادگرایی به صورت مجزا خواهیم پرداخت . در چهارمین فصل از دو نظر «موضوع» و «روش» رویکرد نهادگرایی تحلیل شده و نگاه جامع و روشنی نسبت به رویکرد نهادگرا و تمایزات آن با دیگر مکاتب به دست داده می شود و پنجمین فصل رساله شامل نگاهی اجمالی به وضعیت علم اقتصاد و مطالعات اقتصادی- اجتماعی در ایران و جایگاه و رویکرد نهادگرا در آن میان خواهد بود.سپس به لوازم و مقدمات استفاده از این رهیافت برای بررسی اقتصاد ایران اشاره خواهیم کرد و پیشنهادهایی در زمینه چگونگی بهره گیری از آن در نظام آموزشی و پژوهشی و نیز در مطالعات اقتصاد اسلامی خواهیم داشت. کلیدواژه ها: نهادگرایی/ ایران/ رویکرد نهادگرا / نهادگرایان/ علم اقتصاد / اقتصاد اسلامی